DR.MEHMET NAİM BOZ

KUR'ÂN PERSPEKTİFİNDEN KALPLER

• admin
• 10 Mart 2025
• Yazar
• 85 Görüntüleme

Cenabi Allah: insanı en güzel, en mükemmel şekilde yaratıp, tüm canlılar arasında ona akıl bahşetmiş,  iyilik ve kötülüğü ayırt edecek bir kalpte vermiştir. 

Kalp iyi ise; Vahiy nuruyla nurlanır, iyilikle şekillenir ve insanı Allah'a yaklaştıran her eylem için organları harekete geçirir.

 Kalp fasit ise; eylemleri iyiliğin aksine tersine döner, kötülüğe öncü olur,  hak ve erdemli yoldan sapıp, karanlığa gömülüp, bilinçli veya bilinçsiz olarak dünya ve ahiretini tarumar eder. 

Kur’ân-ı Kerimde: “Kalp” kelimesi tekil ve çoğul olarak, zamir atıfları ile birlikte 132 defa,  “Fuâd (Kalp)”  olarak türevleriyle birlikte 18 defa,  “Sadr ( Kalp / göğüs )”  kelimesi ise tekil ve çoğul olarak zamir atıfları ile birlikte 44 defa,  toplam da 194 defa zikredilmiştir. Bu farklı kullanımlar çoğunlukla sapkın, nankör ve gafil Kalplere karşı uyarı niteliğindedir.

Ebû Hüreyre (r.a.) kalbi şöyle tarif etmiştir: “ Kalp; bir kraldır. Organlar onun askerleridirler. Kral iyiyse askerleri de iyi olur, kral kötüyse askerleri de kötü olur.” 

 İbn Kayyim el-Cevziyye ise, kalbi şöyle tanımlamıştır: Kalp insanın merkezidir, ameller ise ona tabi olup tamamlayıcısıdır.  Bu tanımını Hz. Muhammed’in (s.a.v.) şu hadisi şerifini referans alarak yapmıştır: “Şüphesiz ki, insan vücudunda bir et parçası vardır, eğer o iyi olursa, bütün vücut iyi olur, eğer o bozulursa bütün vücut bozulur işte o da Kalptir.” 

Bir başka hadiste ise Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Bir kulun kalbi doğru olmadıkça, imanı doğru olmaz.” 

Şehr bin Havşeb el-Eş’arî’den (r.a.) rivayetle: “Ümmü Seleme’ye (r.a.) sordum: Ey müminlerin annesi! Resulullah (s.a.v.)  senin yanında iken en çok hangi duayı yapardı? O da: “Ey Kalpleri evirip çeviren Allah’ım! Kalbimi dinin üzere sabit kıl” dediğini söyledi. 

Kalbe; yanması, tutuşması nedeniyle Fuâd adı verilmiştir. Fuâd veya Kalp kelimesinin geçtiği tüm ayetler, kargaşa, yanma veya kaygı çağrışımlarını taşıyan Mekkî ayetlerdir.

Fuâd ile ilgili bir âyette ise şöyle buyrulmaktadır: “Biz onların Kalplerini (fuad) ve gözlerini ters döndürürüz de ilkin ona iman etmedikleri gibi (mucize geldikten sonra da inanmazlar) …” (En'am: 110) yani: Kalpleri hiçbir şeyin farkında değildir ve anlamamaktadır, bu yüzden de şaşkınlık ve tereddüt içindedirler.

Bu ve benzeri ayetlerdeki açıklamalardan bakıldığında Allah’ın bize Kur’ân-ı Kerîm’de Salih (iyi)  ve Fasit (hasta) Kalplerin olduğunu, her birisinin de kendi içinde çeşitli olduğunu beyan etmiştir. 

Kur’ân-ı Kerim Perspektifinden Salih (iyi)  Kalp çeşitleri şöyle beyan edilmektedir:

1- Güven Dolu (Mutmain, Huzura Kavuşan) Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: “Bunlar, iman edenler ve Allah’ı zikrederek Kalpleri huzura kavuşanlardır. Bilesiniz ki Kalpler ancak Allah’ı zikrederek huzura kavuşur.” (Ra'd / 28)

2- Münîb (Tövbe Eden, Allah’a Yönelmiş) Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: “ (Onlara şöyle denir) “İşte bu, size (dünyada) vaad edilmekte olan şeydir. O, her tövbe eden, O’nun emrini gözeten için, görmediği hâlde sırf saygıdan dolayı Rahman’dan korkan ve O’na yönelmiş bir Kalp ile gelen kimseler içindir.” (Kâf-32/33)

3- Ürperen (Vecl)  Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: “Mü’minler ancak o kimselerdir ki; Allah anıldığı zaman Kalpleri ürperir. O’nun âyetleri kendilerine okunduğu zaman (bu) onların imanlarını artırır. Onlar sadece Rablerine tevekkül ederler. “ ( Enfâl / 2) 

4- Selim (Tertemiz, Şirkten Arınmış,) Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: " “Ancak Allah’ın huzuruna tertemiz bir Kalple gelenler kurtulur!” (Şuarâ / 89).

5- Yumuşak Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: “…Sonra derileri de (vücutları da) kalpleri de Allah’ın zikrine karşı yumuşar. İşte bu Kur’an Allah’ın hidayet rehberidir…” (Zümer / 23).

6- Merhametli ve Şefkatli Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır : “…Ona uyanların kalplerine şefkat ve merhamet vermiştik…” ( Hâdid / 27 )

7- Saygılı ve Yumuşak Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır: “İman edenlerin, Allah’ın zikri ve Kur’an’dan inen gerçekler karşısında kalplerinin saygı ve ürpertiyle yumuşayıp Allah’ın emirlerine tam teslim olma vakti hâlâ gelmedi mi? Sakın onlar, daha önce kendilerine kitap verilenler gibi olmasınlar?...” ( Hâdid / 16)

8- Huzur ve Güvenli Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır : “ O, inananların imanlarını kat kat artırmaları için kalplerine huzur ve güven indirendir.” (Fetih /  4)

9- Güçlü, Metânetli Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır : “Kalplerine tam kuvvet ve metânet verdik de zalim krala karşı kıyam ettiklerinde şöyle dediler: Bizim Rabbimiz göklerin ve yerin Rabbi olan Allah’tır. Biz O’ndan başkasını ilâh kabul edip ibadet etmeyiz.”(Kehf / 14)

10- Saygı Duyan, Boyun Eğen Kalp: Âyeti kerimede şöyle buyrulmaktadır : “Bir de kendilerine ilim verilmiş olanlar onun, Rabbinden gelen hak olduğunu bilsinler, böylece ona iman etsinler ve sonuçta da kalpleri ona saygı duysun diye Allah böyle yapar. Hiç şüphe yok ki Allah, iman edenleri doğru yola iletir.” (Hac  / 54).

Değerli okuyucularım çok uzatmamak açısından, bu yazımızda Salih kalp çeşitlerine değindik, bir dahaki yazımızın devamında Kur’ân-ı Kerim Perspektifinden Fasit (Hasta) Kalp çeşitlerine değineceğiz… İNŞALLAH… 

Bunlar Kur’ân-ı Kerimde işaret buyrulan Salih kalp çeşitleridir. Kalbimizi Rabbimizin hoşnut olacağı şekilde düzeltmeye gayret etmeye çalışalım ki felaha kavuşanlardan olalım.  Ramazan ayınız mübarek olsun… Sağlık sıhhat içinde bayrama ulaşmayı nasip eylesin… Bu bayramın Mescidi Aksanın özgürlüğüne vesile olması dileğiyle… Selam ve Dua ile…