VEDAT DEMİR

Orucun Eğitimdeki Yeri

• admin
• 09 Mayis 2020
• Yazar
• 5163 Görüntüleme

 İnandığımız dinin değerlerini tefekkür ederek anlayarak içselleştirmeliyiz ki yaptığımız ibadetler hem amacına uygun olsun hem de bize feyiz, istenç ve mutluluk versin.

Oruç, aslında insan iradesinin terbiyesi ile ilgili önemli ibadetlerden birisidir. Üstelik açlıkla terbiye sadece İslam dininde değil, pek çok dinde de önemli bir disiplin geliştirme metodudur. 

Teolojik açıdan değerlendirildiğinde sadece oruç ibadeti değil diğer ibadetler de insanda nefis terbiyesi denilen iç disiplin geliştirme metodu var. Eyleme geç ya da geçme, iyi ya da kötü arasında ayrım yapma, yaklaş ve uzaklaş felsefesi üzerine kurulu bir sistem. Yani emir ve yasaklar arasındaki ilişki bilgisayar programlama dilindeki 0 ve 1’li sistem gibi farklı kombinasyonlarda durumu tanımlamak ve ne yapacağımıza karar vermek. İlahi eğitimin yaşam içindeki eğitim metodu...Yaparak yaşayarak öğrenme modeli de diyebiliriz. Hem de hatalardan ders alarak daha iyisini yapma fırsatlarıyla… Üstelik sistem kapanıncaya kadar sınırsız format (tövbe) imkânıyla…

İbadetleri genel olarak değerlendirdiğimizde bedenimizin, kalbimizin, irademizin ve son olarak da sahip olduğumuz maddi varlıkların terbiyesi ile alakalı olduğunu söyleyebiliriz. Oruç bedenin ve irademizin terbiyesi iken zekât sahip olduğumuz maddi varlıkları tasarruf etme terbiyesi, namaz; bedeni ve kalbi terbiye ibadeti, hac ise beden, kalp ve maddi varlıkların tasarrufu ile ilgili bir ibadettir.

Şüphesiz ki Allahın ibadetlerimize ihtiyacı yoktur. Bunu kutsal kitapta da dile getirmiştir.  İnsanlığın yapmakla emrolunduğu ibadetlerin birçok hikmetleri vardır. Bunlardan bir kaçı da sözünü ettiğimiz eğitim boyutudur ki dinlerin amacı da insanların dünya ve ahiret hayatını en mutlu ve huzurlu şekilde yaşamalarını sağlamaktır. İbadetler en başta yaratıcının varlığını kabul etme sonrasında acziyetini onun ululuğu karşısında bilme ve her daim verdiği nimetlere şükür ve kulluk bilincini ve varlığını hatırlatmak gayesi ile yapılır. Öte yandan yaptığımız her bir ibadet bizi farkında olarak veya olmayarak terbiye edip eğitiyor. Söz konusu ibadetler samimi bir şekilde yapıldığında dünya yaşamı ve düzeni de  o oranda yerine oturacak ve mutluluğu getirecektir.  

Yukarıda da değindiğimiz gibi esasında inanan ve inandığı değerlerle yaşayan insanlar ilahi bir eğitimle iç disiplin geliştiriyor. Bir anlamda 0 ve 1’li bilgisayar sistemi gibi yaşantısında her şeyi iyi ve kötü; doğru ve yanlış arasında tercih konusu yapıyor. Yani bir tanımlama sistemi geliştiriyor. Asıl mesele işte tam da burada…  

İnsan iradesi maalesef bilgisayar komutları kadar keskin ve net olamıyor. Tanımlama sisteminden sonra eyleme geçme en kritik safhayı oluşturuyor. Bu aşamada irade devreye giriyor. Yani iyi-kötü, doğru-yanlış arasında tercih yapmak sorunsalı baş gösteriyor. Bunun için de egzersiz yapıp iradeyi geliştirmek gerekiyor. İşte oruç da aslında açlıktan çok irade geliştirme pratiği olan bir ibadet. Yaratıcı bizlere dünya imtihanında sorumluluk yüklerken bu sorumlulukları da yerine getirebilmemiz için çeşitli ibadetler ile bedenen ve ruhen bizi destekliyor. Yaratıcı, dünyevi olduğu kadar uhrevi pek çok meyveyi bünyesinde barındıran türlü ibadetler ile bir anlamda yaşam boyu bizleri eğitiyor.